Dichter van de Hoeksche Waard 2016-2018

Ingrid van den Oord-1967- is geboren en getogen in een andere Waard: de Bommelerwaard, in Ammerzoden. Dat is in Gelderland.

Ze heeft daarna in verschillende plaatsen in Brabant gewoond. Ze is beeldend kunstenaar, opgeleid als leerkracht handvaardigheid, tekenen, vormgeving en kunstgeschiedenis op het Mollerinstituut te Tilburg en op de kunstacademie te Arnhem.

Samen met haar man woont ze nu ruim 10 jaar in Piershil, waar ook haar atelier is gevestigd. In de Hoeksche Waard vind je ruimtelijk werk van haar: de kunstpicknickplek HIER=NU (aan het Spui, fietsknooppunt 1,) tussen Nieuw Beijerland en Goudswaard, en basisschool ‘de Parel’ te Strijen, heeft een kunstwerk van haar op het schoolplein staan, gemaakt in opdracht. Voorts is ze lid van de kunstcommissie Binnenmaas.

In 2103 debuteerde zij met haar dichtbundel: zwarte olijven in honing en op 28 aug 2106 lanceerde zij haar tweede bundel: kanaalrat.

Haar gedichten kenmerken zich door een heldere en beeldende stijl, waarin zij een enkele bizarre wending niet schuwt. Inspiratie vindt zij in het dagelijks leven. Ze schrijft om te communiceren, om haar lezer te prikkelen en aan het denken te krijgen, en om inzicht, moed, humor en misschien zelfs, soms, troost te bieden.

Op 4 september 2016 is zij verkozen tot dichter van de Hoeksche Waard. Ze is van mening dat het een functie is, en ze zal deze zo goed mogelijk vervullen.

Al haar gedichten zijn auteursrechtelijk beschermd, neem dus aub contact op als u een van de gedichten wilt gebruiken.

Via de website https://www.ingridvandenoord.com/droog18
is al haar verschenen werk verkrijgbaar.

Ook kunt u zich daar inschrijven om op de hoogte te blijven van haar activiteiten via een E-zine.

Ingrid van den Oord ©

Hoeksche contreien

dit riviereneiland een
lappendeken grillig
zonder enig patroon
oude en nieuwe tijd
organisch verweven

draden van dijken en dijkjes
knopen
tot dorpen buurtschappen
natuurgebieden
omzoomd door knotwilgen

her en der antieke kralen
een wirwar van glinsterende draden
verzilverd water

boeren betoveren elk seizoen
geuren kleuren structuren
dieren met karakteristiek gedrag
doen hun ding omdat

omsloten
tegelijkertijd weids
in zichzelf gekeerd
en of
een open blik

geven en nemen
een delta
dna
verstrengeld in
Hoeksche Waarders

 

Ingrid van den Oord©

een gedicht voor over Bram Roza

dit voornemen manoeuvreert
mij zijn leven en gedichten in

ingedikte episodes op rijm
leestekens springen er omheen
accentueren weltschmerz
bejubelen absurditeit

een enkele foto in zwart-wit
toont Bram op het Gors
met
vergeet even perspectief
de molen boven zijn hoofd
waarbij hij dichter was

van epistels
op zijn typemachine geramd
spat nog zijn geestdrift
met rode stippen
aantekeningen in hanenpoten
en eigenwijze tijdseenheden

hij moest eens weten
anno 2018
bestaat nog steeds
zijn
Bram Roza-festival

blazen mensen, je moet blijven blazen!!!

Ingrid van den Oord © Bram Roza:
9 mei 1948 ~ 24 januari 2001

de aard van de Hoeksche Waard

vind je die
in tijd
die tussen jaargetijden
doorsijpelt
waarin men elkaar
bemerkt en verstaat
zonder woorden

ligt het in zware klei
lichaamseigen door osmose
het hart wat vetter zwart
beter bestand

is het te horen
in ruisen
van graan
riet langs kreken
vloeiend bewegen
op het zuchten
van zomerbriesjes

of zit het verstopt
ergens in verhalen
tussen neus en lippen
en laat het zich
gewoonweg
niet vangen

Ingrid van den Oord ©

medemenselijk

op tijd en punt zijn ze er
onze loyale vrijwilligers
met ieder een motief
elk gelijk geldig

routineus geven ze
comfort moed en hoop
vaardige handen houden
alles draaiend
of behoeden voor verval

muziek en radiojournaals
begeleiden verstrijkende uren
twinkelende ogen verraden
plezier en goed gemoed

ideeën en oplossingen floreren
wacht en taken wisselen
rondes in natuur of binnenshuis
worden gerapporteerd en
leveren nieuw werk

samen vergaderen
feest met taart
traan bij een afscheid
werven van nieuwelingen
mede invullen van waarom

zo is het altijd
zo zal het altijd zijn
deze lijm der samenleving
is flexibel
en kostbaar
geurt naar boenwas en rozen

Ingrid van den Oord ©

Falabella

castagnetten in viervoetsritme
maken de dag om vijf uur wakker
in ambachtsheer Numans dorp

onder luid briesen snuiven
en klepperende hoeven
volgen andere paarden en pony’s
ieder een plaats
met touw aan touw

tijd voor het jaarlijkse handjeklap
en Hollandse feestmarkt
goed weer volgens de almanak
op de tweede woensdag in juni

geuren van verse paardenvijgen
ingevet leder
een zweem sigarenrook
en
peperkoek
vechten om je smaakpapillen

maak een rondje over de
Buitensluisse paardenmarkt
praatjes zijn haast onverstaanbaar
door kermis en mensenmassa
er slaat een marktwandelstok

paarden showen hun drie gangen
voor kopers of misschien
kijk
buigen de voeten goed
hoe is de vacht het gebit

opnieuw klinken castagnetten
een feeëriek paardje
draaft
steigert
maakt een ferme draai

de Falabella galoppeert
recht het meisjeshart in
ze waant zich een prinsesje
terwijl ouders zuchten rekenen en prakkiseren

Ingrid van den Oord ©

HOLLANDS KANT

er lijkt een bruidssluier vergeten
ze slingert tussen bottende bomen
een voile
teder teer op weelderig gras
zweem parfum rijk en wit
danst op de lente

gewimperde omwindselblaadjes
knipogen
bloempjes samen uitgestrekt
tot parasol
voor al wat op de bodem krioelt

een stengel knakt
ondanks voorzichtige voeten
hanteer behoedzaam het zakmes
voor een snede in de
holle fluitekruidpijp

hard blazen genereert
een schelle toon
doet merels zwijgen
en een bonte specht schaterlachen

Ingrid van den Oord ©

tienertijd

versta je opa
als hij samen
een grap wil maken
en zijn dialect tegen
jouw coole language
botst

zag je fietsen
tegenwind
in een plensbui
van school naar huis
had je nu maar een scooter

eerst huiswerk dan
vakkenvullen straks
een drankje doen
in de soos

misschien
rondhangen
met lekker weer
beetje herrie trappen

yes
binnenkort weer
een schuurfeest
kwam die bioscoop
nu maar
waarom zo moeilijk

vingervlugge berichtjes
op je phone
je gezicht licht helblauw op
het kriebelt als je leest
wie er óók komt

een van jullie
heeft net het trekkerrijbewijs
wel machtig op zo’n apparaat

maar ja

keuzes die je moet gaan maken
inrichten van een toekomst
maar hoe
staand voor grote veranderingen
in de wereld

kun je koorddansen?

Ingrid van den Oord ©

heerlijkheid Piershil

ronkende binnenvaartschepen
trillen sloten los
openen deuren naar mijn jeugd
met armen over elkaar gewrongen
vind ik mijzelf aan oevers
van de Oude Maas

ik woon met mijn lief
aan een rand van het Hoeksche land
in een bocht van het Spui
Piershil

dorpsgeschiedenis leert me
over kerk en hof en dijken en twisten
en Willem Tichelaar
de barbier
gooide een lont in het kruitvat
vol Oranje- en staatsgezinden

zijn geweten
torst het gruwelijk vermoorden
van gebroeders De Witt
tot op het armoedigste laatst
zijn wraak het lot der Nederlanden

mijn verleden ligt
kilometers stroomopwaarts
in de Bommelerwaard
gelijk de Hoeksche Waard
een riviereneiland

in een dorp met kerk en
kasteel en dijken en twisten
aan een bocht
van de Maas

waar binnenvaartschepen
rivierwater laten resoneren
als smeedden zij ijzeren sloten
voor later

Ingrid van den Oord ©

sprokkelmaand

monopoliegeld knispert
pion staat op
Grienden Puttershoek
drie beurten om te beraden

verse thee met geurige honing
vergezelt stroopwafels
met karamel en zeezout

onrustig geworden
verlaten we het spel
strekken stramme benen
steken onze kop in de wind
die jaagt over dijken

wandelschoenen op een hoop
en ondersteboven
met klodders vette klei
naast de achterdeur
verrekijkers op tafel
kachel roodgloeiend

we vertellen elkaar
nog maar eens alles
walsen een mooie wijn
of toch wodka
vergezeld door Hoeksche chips

driftig zwaaien en wijzen
met het mes
even onderbroken
om een stukje schapen- of
rauwmelkse boerenkaas te snijden
brood stroop en mosterd erbij

straks lust je geen eten meer

Hoeksche rooie uit de oven
of seuters
spruiten groen en paars
stoof met bier
spek met peren

op tot op het laatste restje

bord aflikken mag je niet
de hond onder tafel wel

 

Ingrid van den Oord ©

reis van de steur

in deinende zee dichtbij Hollands land
bewegen voelsprieten van Sturio
traag over zandbodems
tastend naar eetbaars

innerlijke drang tot paaien
beroert het benige oerwezen
zucht naar estuarium
kuur in brak water

niets gemerkt
van poespas
onderzoeksrapporten politieke spelletjes
over het op een kier zetten van
Haringvlietsluizen
kraan van Europa

wel bemerkt
een andere stroming
bij de kolossale constructies
een plukje haringlarfjes
zwemt onder open schuiven door

sluisdeuren waren Noordzee
in het gezicht dichtgeslagen
genoeg ellende van je gehad

nu maar hopen op herstel
van dynamische delta
waar zoete rivieren
zoute kusten kussen
als geliefden
in elkaar vervloeien

Sturio laat zich met vloed
gewillig meedrijven
reist later stroomopwaarts
op zoek
naar een partner
om levenscyclus te vervolmaken

Ingrid van den Oord ©

Naar aanleiding van het op een kier zetten van de Haringvlietsluizen, in het kier-besluit. o.a. info op: https://www.naturetoday.com

zangkoren

haar zang
vermengt zich met ratelen van
oude fiets op ongelijk plaveisel

zo komt ze me telkens voorbij
met een vaart
en voor het eerst
vraag ik mij af
waarom

ergens herken ik haar lied
dat in straten weerklinkt
nog hoor
zelfs al is ze uit mijn ogen

zo komt ze telkens terug
met een vaart
en voor het eerst
vraag ik mij af
waarvandaan

maar zie
ze is met zovelen
lachen omhelzen hartelijk
totdat de dirigent aanslaat

zo komen ze telkens
in het moment
met een vaart
en voor het eerst
vraag ik mij af
waartoe

melodieën verweven
emoties knopen zich
om noten en sleutels
een waarachtig lied

later
komt ze me weer voorbij
met een vaart
en voor het eerst
vraag ik mij
niets meer af

als de laatste noot is weggestorven
van liederen om donker december
te verlichten
stroomt energie
gloeit nog het warme hart

Ingrid van den Oord ©

kasteel van Weede

troubadour zing nog ten enenmale
voordat zij weer naar huis terug moet
het donjon naar binnen en trappen op
eerste verdieping heeft een haard

haar voeten duwen het weefgetouw
kettingboom in stand voor
eenvoudig blauw wollen surcotte
zielenrust tijdverdrijf bij schaars licht

ze schiet klossen
op het ritme van haar hart

woorden uit het lied jongleren
verlangens naar andere oorden
proberen gedachten te bedwingen
over aanstormende zee die ze al ruikt
zout stroomt tegen zoet in
brakke gorzen
slikken en afgegraven veen

onder luid roepen van knechten
ratelt de ophaalbrug in zijn kettingen
wekt een vals gevoel van veiligheid

op Kromme Elleboog waaiert de blik
over polders tot op dijken
tractoren werken over waar eens
een met kloostermoppen gebouwd
kasteel

na jaren te zijn omgeven
door brakke turf
is historie verzwolgen
nu goed toegedekt
door vruchtbare grond

Ingrid van den Oord ©

auf Luthers Spuren wandern

pardoes
plonst
Playmobil-poppetje
in een groot glas bier
erachteraan kreten
van een kleuter

verdorie
knettert het
geschrokken

spetters overal
het Boek gelukkig gesloten
zodat geen letter
kan vervloeien

ook op tafel
brochures vol reizen
naar Wittenberg
kloosters en verblijven

en een nieuwe app
geen pelgrimages
wandeltochten

naar daar waar
vijfhonderd jaar geleden
vijfennegentig stellingen
werden genageld

oproep tot hervormen
diep te geloven
hoor zwanen zingen
in hun laatste uur
hoop op genade

edoch zingen zij
gekooid in dogma’s
verwikkeld in macht

twee vingers vissen
Playmobil-Luther
uit het glas
zetten hem naast
Darth Father
terug in het spel

Ingrid van den Oord ©

naar aanleiding van 500 jaar reformatie.
www.scientias.nl

fruitoogst

frisse oostenwind blaast
laatste restjes zomer weg
fluistert mooiste namen
door boomgaarden
tovert blos op appelen en peren

van heinde en verre
stromen ze toe zij
die de kunst
van het plukken
verstaan
werken hard
vieren hun feest

wijsvinger wandelt
over recepten voor fruitlikeuren
compôtes taarten en jam
glazen potten staan buik aan buik
etiketten krullen aan hoeken

ik neurie een oogstliedje
sla het keukenschort om
verwerk de zomer
tot energie
voor de winter

 

Ingrid van den Oord ©

kunstpicknickplek

groen augustus
augustus groen
groen groener groenst

stribbelt tegen
aankomend najaar
verhuld in ochtendnevel
kierend in frisse nachten

ik ben er nog niet aan toe
kies één uit elf
haast me ter plekke
wijn brie brood in de tas

zon op mijn huid
kijk om me heen
adem uit
land in het moment

 

Ingrid van den Oord ©

Julia

zomerdag zo warm
akkers goudgeel
lanterfanten langs kreken

waar fielepopers wuiven

trillende horizon tovert

silhouet eerder herkend
door trommelend hart

dan namen uitgeroepen

een onstuimig holletje

mensen ondersteboven
ze roepen na

moije goan hooije

lachen als we

in omhelzingen vallen
terwijl zwaluwen
rond onze hoofden

buitelen

Ingrid van den Oord ©

ROPARUN

waarom wordt daarom in bijzijn van
het zieke lichaam waarvan vraagtekens
wegspringen met schokschouderen

trainingsschema’s komen per abuis
naast behandelschema’s te liggen
geschrokken lachen we grimassen

regime van een jaar trainen eten rusten
chemo rusten eten als het lukt
zijn beide straf
vragen om doorzettingsvermogen

teams rennen weg uit Parijs en Hamburg
bij ochtendgloren ontvangt Rotterdam
in vijfhonderd kilometer wordt
machteloosheid het hart uitgetrapt

romantiek drijft op zakelijke afspraken
strakke organisatie grote inzet
geld als doel moet naar
middel om ellende te verzachten

een streven een missie een taak
persoonlijke tijd telt stiekem mee
schuimkraag op volbrengen

zeventien teams Hoeksche Waard langs
huis en haard
bij Numansdorp erop
door Heinenoordtunnel eraf
bij Daniel Den Hoed voorbij
hen
voor wie het er werkelijk toe doet

Ingrid van den Oord ©

De oprichter van de Roparun is op 8 maart 2017 overleden.
Rotterdammer Sjaak Bril overleed op 55-jarige leeftijd aan maagkanker.

die Wannsee Konferenz 75 jaar

woorden herhalen keer op keer het falen

wees eens duidelijk over nooit mogen vergeten
zo groots uitgesproken
wanneer verandert fout in kwaad
wordt het geweten wakker is niets doen
tegelijk iets doen

woorden herhalen keer op keer het falen

in bezetting verstrikt blijken antwoorden
smoezen die angst verhullen
of prioriteiten
wat heb je aan moed die je moet bekopen
in een nee breken onzekere tijden aan
medeplichtig ja
schouders ophalen misschien
blijk je later toch mee te doen

woorden herhalen keer op keer het falen

struikelstenen voor onze deuren waarachter zij
eens woonden er niet meer mochten zijn
noemen namen en data van moorden
thuiskomen is nooit meer hetzelfde

woorden herhalen keer op keer het falen

luister nauwkeurig
kijk zorgvuldig
wanneer uur U aanbreekt
zodat je precies op tijd
medemenselijk kunt zijn

woorden herhalen keer op keer
wanneer stellen ze vragen

Ingrid van den Oord ©

Tiengemeten

tien gemet
gemeten
vergeten

noem je de hoeves
noem je de vrouwen
van Brienen

het tij
het zout
zilte polders
na overstromen

modder
vette klei
water dat geurt
kleurt
wat voor weer
wind te keer

telefooncentrale
tien lijnen
vraag namen
geen nummers

de pont
mannen paraat
heen en weer
weer heen weer

het graan
het vlas
de bieten
aardappelen
gedijen

schapen
en koeien weiden
paarden voor karren
sporen

uittocht
weg van
vruchtbaar eiland
steek door
die dikke dijken

natuur
is
sterk
onvermijdelijk
ze neemt
ze geeft

Thoreau
legt
hand en wijsheid
op onze schouders
zegt

in wildernis
ligt de redding

Ingrid van den Oord ©

faunaranden

uit winter losgetrokken akkers
omlijst door fijne zaaibedden
leggen mozaïek in de polder

BOEKWEIT KORENBLOEM MEISJESOGEN

ontvankelijk bed wordt opgemaakt
met vals zaaibed als onderdeken
daarover een volle kruimellaag

LUZERNE SAFFLOER HOOFDJESGILLIA

afgemeten zaaizaadhoeveelheden
machines gesteld
voor volvelds of in rijen

PHACELIA KLAPROOS MARGRIET

boerenhanden verschuiven de pet
bij het horen van weerberichten
zaaien blijft raaien

VOEDERWIKKE WOUW DUIZENDBLAD

biodiversiteit is de toverformule
bloemen en graskruiden het brouwsel
vergis je niet in werk en inzet

MUSKUSKAASJESKRUID WILDE MARJOLEIN

kwetterende vogels zoemende insecten
zingen liedjes over beloningen
slokjes water uit zuivere sloten

BOLDERIK KLEIN KNOOPKRUID BLAUWE LUPINE

weelderige veldboeketten
per strekkende meter
in de Hoeksche Waard

Ingrid van den Oord ©

kinderen in de wolken

bedacht
dat mijn gedachten
zouden reizen
op witte wolkjes

zou ze willen blazen
laten dartelen als schaapjes
in kraak-blauwe hemel

zou ze willen vormen
naar beesten en
figuren
zou ze stapelen als…

maar HEMEL

ze groeien hoog
een reuze cumulus

dan plenzen woorden
in een stortbui

wolken van kinderen
dansen en springen
in zilveren plassen

Ingrid van den Oord ©

Janus

stond aan oevers
randen van land
verlangend naar de overkant

sloeg een brug
tussen Waard en vasteland

tram blies stoom
onder grijs stalen constructies
naar Barendrecht op weg

aan andere randen
van datzelfde land
overzag hij Hellegat en Volkerak
verlangde naar de overkant

sloeg een tweede brug
doorbrak isolement

als na winterse zonnewendes
zijn naam
in vuurwerk is geschreven
dagen weer lengen
kijkt hij waakzaam toe

hoe leven aanvang neemt
en doorgang vindt

Ingrid van den Oord ©

breiboezem

twee klopjes met
vlakke hand
gebieden plaats te nemen

op het briesje
dat ze veroorzaakt
door alles zo luchtig
mogelijk te vertellen
dwarrelen tissues
chemo en tranen

terwijl een lade
openschuift
van haar kabinet
krullen lippen
in een glimlach

een zacht-ronde
kleurrijke vorm
legt ze in mijn hand

breiboezem

Beijerse Hofdames
weten verdriet te strikken

Ingrid van den Oord ©

basculair

weehonderdveertig geregistreerden
je vindt hen in groepjes
aan randen van geschoren akkers
in weilanden op een rij

goed kijken want
gecamoufleerd

ze worden sterk aangetrokken
door wild
zwanen
ganzen

verraden zich door het
uiteen knallen van de atmosfeer

zag hen laatst
bij een zwanenkoppel

na het schot stortte zij
ter aarde
hij cirkelde nog even boven haar
zij keek met opgeheven kop

waarna hij wegvloog

mijn handen hoog
geopend
naar zijn vlucht
vingen drie tranen

Ingrid van den Oord ©

de dijken voldoen niet meer aan veiligheidsnormen

uitgerekend door mensen
die het kunnen weten

plannen en zware machines
de waard op gestuurd
grond en stenen aangevoerd
in geschikte lagen neergeplooid

sommigen weten nog
drie keer Elizabeth
daarna
Beatrix
herinneren ze zich de barre zoute koude?

in hoeverre kun je bedenken
dat heel vroeger
ooit
de zee twintig meter lager was
en land zich vormde
daar
men de eerste dijken bouwde

nu
staat water aan de lippen
wees op je hoede……..

de Hoeksche Waard

in een oksel van de Oude Maas
ligt dit eiland luister het
fluistert tegen rivieren
op weg naar zee
over verdronken en herwonnen land
hoor het lispelen en kletsen
aan oevers en kades
in gorzen en slikken
moddert en sputtert eb en vloed
zoet met een ziltje

steegjes, stougjes, polder, molen, ouden,
boom, buiten, hollaar, veer, zuidzijdse,
bommelkousse, weelse, beijerlandsche,
onder, boven, beneden, oost,
zwanegatse, ritselaars, ruiters,
schuringse, schenkel, scheuts, schouts
oud cromstrijense, klemse, varkens,
lage, zuid, noord, hoge, gatse,
goidschalxoordse, kostverloren,
hoeksche, middelsluisse, strijense,
sluisjes, spui, zuidkavelse, achter,
munniken, keizer, sasse, kooilandse,
oude nieuwlandse, haven, gebroken,
west, blaakse, gorse, schorre,
maas, nieuwen, buitengorzen, ree,
simons en oud bonaventurase
dijk

omarmen ingepolderden

zuidoost, noordoost, noordwestelijke vingers
prikken in gouden lapjes landbouw

ik verdwaal

echte Hoeksche Waarders weten
als vanzelfsprekend waar
welke elke dijk ligt
en bij naam